Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΝΑΟΥΣΑΣ

  Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Νάουσας ιδρύθηκε το 1979.Στεγάστηκε προσωρινά στο Πολιτιστικό Κέντρο Νάουσας και την περίοδο 1980-81 μεταφέρθηκε στο αναπαλαιωμένο κτίριο της οδού Σολωμού 3 όπου και λειτουργεί μέχρι σήμερα.

   Η Δημοτική Βιβλιοθήκη διαθέτει σήμερα 20.000 τόμους βιβλίων και περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες της γνώσης(ιστορία, κοινωνιολογία, ελληνική και ξένη λογοτεχνία, ποίηση, αρχαία ελληνική γραμματεία), εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, αρχείο τοπικών εφημερίδων και περιοδικά καθώς και αρχείο της τοπικής ιστορίας. Κάθε χρόνο οι αναγνώστες- χρήστες δανείζονται περισσότερα από 11.000 βιβλία ενώ τα μέλη της βιβλιοθήκης έχουν ξεπεράσει τα 4.500.

    Αξιόλογες δωρεές βιβλίων έχουν γίνει από τον Ιωάννη Μπουτάρη, τον Αχιλλέα Γκούτα, τον Άγγελο Βαλταδώρο αλλά και από φορείς όπως:οι εκδόσεις Φυτράκη, η Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών Βορείου Ελλάδος,η Βουλή των Ελλήνων, η βιβλιοθήκη της Ακαδημίας Αθηνών,η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, το Ίδρυμα Ολυμπιακής και Αθλητικής Παιδείας κ.α.Δωρεές έχουν γίνει και από αναγνώστες-χρήστες της βιβλιοθήκης.

   Στο χώρο της βιβλιοθήκης διοργανώνονται εκδηλώσεις που έχουν ως στόχο την προώθηση της ανάγνωσης.Εκδηλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Παιδικού Βιβλίου, την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού κ.α.

     Διεύθυνση:Σολωμού 3, Τηλέφωνο: 2332024102

    Ώρες λειτουργίας:Δευτέρα 14:00-20:00, Τρίτη 10:00-18:00, Τετάρτη 14:00-20:00, Πέμπτη 10:00-18:00, Παρασκευή 14:00-20:00, Σάββατο 10:00-13:30.

Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειας ιδρύθηκε το 1986 με συλλογή 20.000 βιβλίων περίπου. Οι επισκέπτες της είναι  κατά κύριο λόγο μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου καθώς και εκπαιδευτικοί. 

Η συλλογή της καλύπτει όλα τα θέματα ανθρωπίνων γνώσεων και αποτελείται από 14.700 τόμους βιβλίων, περιοδικών και οπτικοακουστικού υλικού.Επιπρόσθετα, διατηρεί μια συλλογή από τοπικό και ημερήσιο τύπο για την ενημέρωση των μελών της. Η βιβλιοθήκη εμπλουτίζει τη συλλογή της με νέο υλικό από αγορές και δωρεές.Πρόσφατα το Κοινοφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου δώρισε στη βιβλιοθήκη 177 βιβλία λογοτεχνικού, ιστορικού και επιστημονικού περιεχομένου.

Διεύθυνση:Φιλίππου 6,Αλεξάνδρεια.Τηλέφωνο:2333026806.

Ώρες λειτουργίες:Δευτέρα-Παρασκευή 8:00-21:30. Σάββατο κλειστά.

ΟΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

 Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας

   

      Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας βρίσκεται στη διεύθυνση Έλλης 8 στο κέντρο της πόλης. Είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου(Ν.Π.Δ.Δ.) και υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κύριος σκοπός της βιβλιοθήκης είναι να ψυχαγωγεί και να επιμορφώνει τους χρήστες της, να τους παρέχει υπηρεσίες και πηγές πληροφόρησης που θα καλύπτουν τις ανάγκες για γνώση και έρευνα και παράλληλα να προωθεί τον πολιτισμό και την αγάπη για το βιβλίο. 

       Η συλλογή της βιβλιοθήκης αποτελείται από ιστορικό υλικό του τόπου και της περιφέρειας ενώ προσφέρει τεκμήρια που καλύπτουν όλες τις επιστήμες και τα θεματικά πεδία που μπορεί να απασχολούν κάποιον. Στη βιβλιοθήκη διατίθενται πάνω από 1.000.000 τόμους βιβλίων (50.000 από αυτούς είναι καταχωρημένοι σε ηλεκτρονική μορφή) καθώς και οπτικοακουστικό υλικό. Μέλος της βιβλιοθήκης μπορεί να γίνει κάθε πολίτης του Νομού Ημαθίας με τη προσκόμιση της αστυνομικής του ταυτότητας , ενώ για τα παιδιά του Δημοτικού σχολείου είναι απαραίτητη η παρουσία του κηδεμόνα για την έκδοση της κάρτας μέλους.

      Το 2009 η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας ξεκίνησε τη λειτουργία του νέου της παιδικού τμήματος με το όνομα "Μαγικά Κουτιά". Τη κατασκευή του νέου παιδικού τμήματος χρηματοδότησε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το εγκαινίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Το 2010 βραβεύτηκε με το βραβείο "Πρόσβαση στη Μάθηση" από το ίδρυμα Bill and Melinda Gates για τη δημιουργική χρήση των υπηρεσιών πληροφόρησης και τεχνολογίας για την ικανοποίηση των οικονομικών, εκπαιδευτικών και πολιτιστικών αναγκών.

Η ηλεκτρονική διεύθυνση της βιβλιοθήκης είναι:http://www.libver.gr/ 
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Τετάρτη :08:00-20.00 και Πέμπτη έως Σάββατο:08:00-15:00.

                                             Σαπχαζίδου Μαρία

Δημοτική Βιβλιοθήκη "Θεανώ Ζωγιοπούλου"

 

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Θ. Ζωγιοπούλου έχει ως στόχο να δημιουργήσει φίλους του βιβλίου και να προωθήσει τη ανάγνωση, τη κοινωνική διαπαιδαγώγηση, τη ψυχαγωγία, το ερευνητικό και κριτικό πνεύμα. Η βιβλιοθήκη ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1989 σαν Ν.Π.Δ.Δ.

Σήμερα έχει ενταχθεί στη Κοινωφελή Επιχείρηση Πολλαπλής Ανάπτυξης του Δήμου Βέροιας.

Η ονομασία της οφείλεται στη  Θεανώ Ζωγιοπούλου , ευεργέτιδα της πόλης

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00-14:00 και απογεύματα Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 17:30-20:30 μ.μ Το Σάββατο η βιβλιοθήκη λειτουργεί από τις 8:30 έως τις 14:30 μ.μ.
Διεύθυνση:Θ. Ζωγιοπούλου 5, 3ος όροφος.
Τηλέφωνο:2331024879.

Θεανώ Ζωγιοπούλου

  Γεννήθηκε το 1909 στη Βέροια. Σπούδασε και αποφοίτησε από τη σχολή Νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης την εποχή του Μεσοπολέμου. Επέστρεψε στη Βέροια και δίδαξε για 35 χρόνια στο 30 Δημοτικό Σχολείο. Κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε ως εθελόντρια νοσοκόμα στον Ερυθρό Σταυρό. Υπήρξε ενεργό μέλος του τοπικού παραρτήματος "Η φανέλα του στρατιώτη" με σκοπό τη συγκέντρωση και αποστολή στρατιωτικού υλικού. Η Θεανώ Ζωγιοπούλου δώρισε το 1981 στο δήμο Βέροιας έναν ολόκληρο όροφο για να γίνει βρεφονηπιακός σταθμός(σήμερα στεγάζεται η "Πρωτοβουλία για το παιδί"). Το 1986 δώρισε ισόγειο κατάστημα για να λειτουργήσει εκεί νηπιαγωγείο. Την ίδια χρονιά δώρισε, επίσης, τον δεύτερο όροφο οικοδομής (4 διαμερίσματα) για να λειτουργήσει εκεί δημοτική βιβλιοθήκη. Επίσης , με τη διαθήκη της παραχώρησε ισόγειο κατάστημα στην ίδια οικοδομή αλλά και ολόκληρο τον 3ο όροφο. Ακόμη έδωσε μεγάλο χρηματικό ποσό για την ανακατασκευή του Ναού του Σωτήρος. 

   Η Θεανώ Ζωγιοπούλου πρωτοστάτησε στην ίδρυση του παραρτήματος του Λυκείου Ελληνίδων στην πόλη ενώ υποστήριξε προσπάθειες διαφόρων συλλόγων και φορέων.

   Η Θ. Ζωγιοπούλου αφιέρωσε τη ζωή της στις φιλανθρωπίες. Απεβίωσε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1996 σε ηλικία 87 ετών.

                                                                                                   Τόνια Τσανακτσίδου

       

Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

     Η Αλεξάνδρεια ανήκει σε μια ευρύτερη περιοχή που είναι γνωστή με το όνομα Ρουμπλούκι. Η λέξη σημαίνει Ελληνότοπος ή Ελληνοχώρα.

Το τοπωνύμιο δόθηκε από τους κατακτητές και φανερώνει την αναγνώριση ως προς τον ελληνικό πληθυσμό που κατοικούσε στην περιοχή. Στη θέση πιθανόν της σημερινής Αλεξάνδρειας ήταν η αρχαία Άλωρος. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν κατά τη διάρκεια της απουσίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε εκστρατεία, εισέβαλαν στην περιοχή επιδρομείς, οπότε η ολιγάριθμη φρουρά άρχισε να υποχωρεί, οι γυναίκες πήραν τα όπλα, πολέμησαν γενναία και έδιωξαν τον εχθρό. Όταν, λοιπόν, επέστρεψε ο Μέγας Αλέξανδρος και πληροφορήθηκε το γεγονός, διέταξε τους άνδρες του να βγάλουν  τις περικεφαλαίες και να τις δώσουν στις γυναίκες, οι οποίες από τότε τις φορούν με καμάρι.

       Στην τουρκοκρατία τα χωριά του Ρουμπλουκιού ήταν χωρισμένα σε καζάδες ενώ εκκλησιαστικά ανήκαν σε διαφορετικές μητροπόλεις. Στα μέσα του 18ου αιώνα δημιουργήθηκε ένα κεφαλοχώρι που κατάφερε να γίνει πόλη που ονομάστηκε Γιδάς, η σημερινή δηλαδή Αλεξάνδρεια.Ο Γιδάς συμμετείχε στην επανάσταση του 1821 με ένα οπλαρχηγό, τον Ζήση Γιδιώτη. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα 1903-1908 οι κάτοικοι του Γιδά πήραν ενεργό μέρος στην καταδίωξη των κομιτατζήδων και διακρίθηκαν. Η απελευθέρωση της πόλης έγινε από τον ελληνικό στρατό στις 18 Οκτωβρίου του 1912. Μετά τον Μακεδονικό Αγώνα η Αλεξάνδρεια αναπτύχθηκε οικονομικά και πνευματικά. Το 1941 αποσπάσθηκε από την επαρχία Θεσσαλονίκης και υπάχθηκε στην επαρχία Ημαθίας. Το 1953 ο Γιδάς μετονομάσθηκε σε Αλεξάνδρεια. Σήμερα ο Δήμος Αλεξάνδρειας  έχει πληθυσμό  περίπου 20.000 κατοίκων.

                                                                                                     Θωμάς Φωτόπουλος

ΡΟΥΓΚΑΤΣΙΑ

 

   Τα Ρουγκάτσια είναι έθιμο που πραγματοποιείται τα Χριστούγεννα ύστερα από απόφαση της εκκλησιαστικής επιτροπής και όταν το ταμείο χρειάζεται ενίσχυση. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας οι μισθοφόροι έπαιρναν την είσπραξη της ρόγας-ετήσιου μισθού των κατοίκων της περιοχής. Οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής αναπαριστούν οι ίδιοι το έθιμο μαζεύοντας χρήματα για τις ανάγκες του σχολείου ή της κοινότητας. 

    Οι Ρουγκατσιαροί ήταν νέοι που φορούσαν φουστανέλες. Αρχικά έστελναν αντιπροσωπεία στα χωριά με το αίτημα να τους δεχτούν και όταν αυτό γινόταν αποδεκτό ορίζοταν η  ομάδα και η επιτροπή που θα τους συνόδευε.Με τη συνοδεία οργάνων, νταουλιού και ζουρνάδων επισκέπτονταν τα χωριά που τους είχαν αποδεχτεί. Ο χορός πήγαινε στην είσοδο των σπιτιών και ο επικεφαλής  σταύρωνε με τη μεγάλη του μαχαίρα ευχόμενος "χρόνια πολλά και του χρόνου με υγεία".Οι νοικοκυρές πρόσφεραν αυγά, χοιρινό, κρασί, τυριά και τσίπουρα. Όταν τελείωναν  τα Ρουγκάτσια, οι νέοι εξαντλημένοι, φιλοξενούνταν το βράδυ δυο-δύο σε σπίτια του χωριού. Στόχος των Ρουγκατσιών ήταν να μη συναντηθούν με άλλη ομάδα των Ρουγκατσιάρηδων από  άλλο χωριό γιατί τότε το έθιμο απαιτούσε ξεκαθάρισμα μεταξύ των καπετάνιων. Ακολουθούσε ,δηλαδή, ξιφομαχία με τις ξύλινες σπάθες ώσπου ο ένας να εξουδετερώσει τον άλλον.Στη συνέχεια  η ηττημένη ομάδα περνούσε κάτω από τις υψωμένες και διασταυρωμένες μαχαίρες των νικητών. Η διαδικασία ολοκληρωνόταν την ημέρα του αγιασμού, όταν η ομάδα επέστρεφε. Οι κάτοικοι τους περίμεναν με ενθουσιασμό, οι Φουστανελοφόροι παρατάσσονταν και ακολουθούσε αγώνας δρόμου.Όποιος έφτανε πρώτος, κέρδιζε το μαντήλι που ήταν υψωμένο στο κοντάρι και φυσικά και τον θαυμασμό των συγχωριανών του. Το έθιμο ολοκληρωνόταν με τον τελευταίο χορό των Ρουγκατσιαραίων. Μετά το κλείσιμο της γιορτής οι νέοι εξαντλημένοι επέστρεφαν ικανοποιημένοι και γαλήνιοι στο σπίτι τους.

                                                    Θεοχαροπούλου Ευαγγελία

Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ

         

 Η ηρωική πόλη της Νάουσας όπως επίσημα ονομάζεται, είναι αμφιθεατρικά χτισμένη στους  πρόποδες του όρους Βέρμιο. Την πόλη διασχίζει ο ποταμός Αραπίτσα ενώ κοντά στην πόλη βρίσκονται τα ερείπια της περίφημης Σχολής του Αριστοτέλη. Η πόλη ονομάστηκε ηρωική με βασιλικό διάταγμα το 1955 ως αναγνώριση των θυσιών και των αγώνων των κατοίκων κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1822. 

       

Σημαντικό αξιοθέατο της πόλης είναι ο Πύργος του Ρολογιού,  κοινώς "Ρολόι" που βρίσκεται μπροστά από το Δημαρχείο και είναι δωρεά του βιομηχάνου Γεωργίου Κυρτση, Κτίστηκε το 1895 με πωρόλιθο και έχει ύψος 25 μέτρα ενώ διατηρεί τον πρωτότυπο μηχανισμό του.Στο κεντρική πλατεία της πόλης βρίσκεται ο Οβελίσκος, ύψους 11 μέτρων και συγκαταλέγεται μέσα στους 10 ψηλότερους του κόσμου.

            Η πόλη δεν έχει παλιές εκκλησίες καθώς όλες κάηκαν από τους Τούρκους στη διάρκεια της επανάστασης το 1822. η μοναδική εκκλησία που σώθηκε από θαύμα είναι ο μικρός ναός ου Προδρόμου. 

Ο Νερόμυλος της Νάουσας

     Ένα από τα πιο πρόσφατα αξιοθέατα της Νάουσας είναι ο νερόμυλος ή υδροτροχός που βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Τα εγκαίνια του έγιναν στις 21 Φεβρουαρίου του 2009. Το αξιοθέατο αυτό έχει ως στόχο να δώσει στον επισκέπτη ή μελετητή μια πρώτη γεύση από την ταυτότητα της πόλης και την παράδοση της.

Μουσείο Οίνου και Αμπέλου της Νάουσας

     Το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου της Νάουσας στεγάζεται σε κτίριο του 1908 του Ιωάννη Μπουτάρη. Είναι το πρώτο οργανωμένο οινοποιείο της Νάουσας και παρουσιάζει την ιστορία της αμπελοκαλλιέργειας και την οινοπαραγωγή, από τον 17ο αιώνα έως σήμερα. Στο Μουσείο υπάρχουν εκθέματα, τα οποία παρουσιάζουν στον επισκέπτη όλη τη διαδικασία παραγωγής κρασιού.

      Στόχος του Μουσείου είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη της αμπελουργίας και οινοποιίας στο χρόνο και την ομαλή μετάβαση της από την παραδοσιακή στην σύγχρονη μορφή της. Υπάρχουν, επίσης , αρκετά αντικείμενα αμπελουργίας  για να έχει ο επισκέπτης μια πλήρη εικόνα των παραδόσεων της Νάουσας.

      Η έκθεση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των σύγχρονων οργανωμένων οινοποιείων της περιοχής δείχνοντας στον επισκέπτη τη σημασία της σύγχρονης αμπελοοινικής δραστηριότητας στην Νάουσα. 

Το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου βρίσκεται στην οδό Χατζημαλούση 17. Το τηλέφωνο του Μουσείου είναι 2332029800.

                                                                                                                     Πελεκίδου Γεωργία

Ο χώρος θυσίας των γυναικών στη Νάουσα

     Μία από τις κορυφαίες πράξεις ηρωισμού είναι χωρίς αμφιβολία η σκόπιμη πτώση πολλών γυναικών (κορασίδων και μητέρων) στα ορμητικά νερά του ποταμού Αράπιτσα. Στο χώρο θυσίας κτίστηκε το 1973 το χάλκινο μνημείο των ηρωίδων της πόλης, έργο της σπουδαίας γλύπτριας Κατερίνας Χαλεπά-Κατσάτου που φιλοτεχνήθηκε το  1972. Το δημιούργημα της γλύπτριας παρουσιάζει μια νεαρή Ναουσαία μάνα με τα δυο παιδιά της. Το μεγαλύτερο είναι κολλημένο στην ποδιά της και ακολουθεί τα βήματα της μάνας του που κατευθύνεται στην Αράπιτσα. Τα πρόσωπα είναι στραμμένα γεμάτα δέος προς τη πλευρά της πόλης από την οποία φαίνεται να πλησιάζουν οι Τούρκοι, ενώ το άλλο είναι νήπιο που κοιμάται πάνω στο στήθος της μητέρας του με μάτια κλειστά από το κλάμα. Με το δεξί της χέρι κάνει μια τελευταία κίνηση να σταματήσει τους διώκτες μακριά από τα παιδιά της. Σε μικρή απόσταση από το μνημείο των ηρωίδων της Νάουσας είναι τοποθετημένη μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία είναι αποτυπωμένη η εξής επιγραφή " Διαβάτη, στάσου, με ευλάβεια στη μνήμη των νεκρών. Μέσα στο βάραθρο που ξανοίγεται μπροστά σου, βρήκαν ένδοξο θάνατο και ηρωικό θάνατο οι γυναίκες και τα παιδιά της Νάουσας, για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους, στις 22 Απριλίου 1822.

                                                                                                                           

Το Δημοτικό Πάρκο της Νάουσας

      Το Δημοτικό πάρκο της Νάουσας είναι κατασκευασμένο σε μια  πανέμορφη τοποθεσία με θέα τον κάμπο της Μακεδονίας. Είναι από τα ωραιότερα πάρκα της Ελλάδας. Καταλαμβάνει μια έκταση 30 περίπου στρεμμάτων και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς υπάρχει ποικιλία βλάστησης αλλά και ζώων που ζουν ελεύθερα στο χώρο όπως παγώνια, πάπιες, περιστέρια, σκίουροι, ψάρια κλπ. Στο πάρκο υπάρχει, επίσης, ένας ανθόκηπος ασύγκριτης ομορφιάς που συναρπάζει και τους πιο  απαιτητικούς επισκέπτες. Ακόμη στο χώρο υπάρχουν οργανωμένα παρτέρια που φιλοξενούν ετήσια είδη ανθέων.Έτσι την άνοιξη κυριαρχούν οι υάκινθοι, οι πανσέδες, οι καλέντουλες, ενώ το καλοκαίρια μπορεί κάποιος να θαυμάσει τα γεράνια, τις πετούνιες, τα αγήρατα κλπ. Στο κέντρο του ανθόκηπου υπάρχει ένα συντριβάνι.

Υπάρχει επίσης, μια τεχνητή λίμνη που καταλαμβάνει 1,5 στρέμματα και φιλοξενεί ψάρια. Διαθέτει παραδοσιακά ξύλινα γεφυράκια που συνδέουν το νησάκι με το υπόλοιπο πάρκο. Οι βράχοι στις όχθες δημιουργούν ειδικές θέσεις για τη υδρόβια βλάστηση. 

Στο χώρο υπάρχουν βρύσες που δίνουν το δικό τους τόνο με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους.

Τέλος στο Πάρκο φιλοξενούνται προτομές και γλυπτά.

Προτομή Αναστασίου Καρατάσιου και Ζαφειράκη Θεοδοσίου

Μνημείο του Ποντιακού Ελληνισμού

Στο χώρο έξω από το πάρκο υπάρχουν εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες.

                                                                                                  Παραστατίδης Γρηγόρης 




Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Νάουσας

      

Το Μουσείο ανήκει στο Δημοτικό Πολιτιστικό Οργανισμό Νάουσας και έχει ως στόχο τη διαφύλαξη της παράδοσης της πόλης όπως επίσης και των κειμηλίων της. Στεγάζεται σε ένα από τα παλαιότερα κτίσματα της πόλης το οποίο χτίστηκε το 1842 και ανακαινίστηκε το 1996. Στη συνέχεια διαμορφώθηκε για να δεχθεί τη συλλογή από το Λύκειο Ελληνίδων το 2000-2001.  Εξωτερικά του κτιρίου βρίσκονται οι προτομές των ηρώων Αγγελή Γάτσου αγωνιστή της επανάστασης του 1822 και του Κων/νου Μαζαράκη Μακεδονομάχου του 1905. 

    Στο ισόγειο εκτίθενται ο παραδοσιακός αργαλειός όπως επίσης και εργαλεία οικοτεχνίας της περιοχής. Στον πρώτο όροφο υπάρχουν αντικείμενα της καθημερινής ζωής των Ναουσαίων από τα παλιά χρόνια. Στον ίδιο όροφο βρίσκονται διάφορα χειροτεχνήματα υφαντικής, πλεκτικής, κεντήματος. Υπάρχουν ,επίσης, ο Γιαννίτσαρος με τη Μπούλα και όργανα που συνοδεύουν το δρώμενο.

    Στο δεύτερο όροφο μπορούμε να δούμε κεντήματα,, γυναικείες και ανδρικές ενδυμασίες. Υπάρχουν επίσης αντικείμενα οικοσκεύης. Σε μια άλλη αίθουσα δεσπόζει τραπεζαρία του 1918 πάνω στην οποία υπάρχουν έγγραφα που το πρώτο φέρει την υπογραφή του Ναύαρχου Μιαούλη με ημερομηνία το 1825ενώ το δεύτερο είναι το 1834 και φέρει την υπογραφή του βασιλέως Όθωνος.

Σε άλλη αίθουσα υπάρχει μια σειρά όπλων από το 18ο αίωνα έως το Α΄Παγκόσμιο πόλεμο. Σε ειδική προθήκη μπορεί κάποιος να θαυμάσει το ξίφος και το πιστόλι του Γεωργίου Γονατά, στρατηγού, που απελευθέρωσε το 1912 τη Μακεδονία. Σε άλλες προθήκες παρουσιάζονται ενδυμασία αλλά και οπλισμός του Καρατάσιου του οπλαρχηγού.

   Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νάουσας είναι ανοιχτό στο κοινό Τρίτη, Τετάρτη, Σάββατο και Κυριακή από τις 9:30 έως τις 13:30. Διεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 10, Νάουσα. Τηλέφωνο:2332021713, 2332053000.    

Έθιμα

Το έθιμο του Καρτσούνου ή Καρτσιούνου συμβαίνει κάθε Χριστούγεννα σε διάφορες γειτονιές της Νάουσας. Πρόκειται για το άναμμα της φωτιάς με μεγάλα κούτσουρα και ρίζες που έχει ως σκοπό να ζεστάνει το μικρό Χριστό. Γύρω από τον Καρτσούνου συγκεντρώνονται οι περίοικοι και οι φίλοι τους ενώ δεν λείπουν τα ψητά κρεατικά, το κρασί και το τσίπουρο.Περαστικοί σταματούν για ένα κέρασμα καθώς η ατμόσφαιρα γύρω από έναν Καρτσούνο είναι ιδιαίτερα ζεστή και φιλική. Το έθιμο ξεκινά παραμονή Χριστουγέννων και συνεχίζεται μέχρι την Πρωτοχρονιά. Οι μεγαλύτεροι Καρτσούνοι βρίσκονται συνήθως στην αυλή της εκκλησίας της Μεταμορφώσεως και στο εργατικό κέντρο της Νάουσας. 

                                                  Θεοχαροπούλου Ευαγγελία 


Γενίτσαροι και Μπούλες

 Το παραδοσιακό έθιμο "Γενίτσαροι και Μπούλες" ή αλλιώς "Γιανίτσαροι και Μπούλες" διαδραματίζεται στην περιοχή της Νάουσας την περίοδο της Αποκριάς. Οι χορευτές με τη συνοδεία του ζουρνά και του νταουλιού χορεύουν στους δρόμους της πόλης κατά ομάδες ή αλλιώς μπουλούκια. 
Το πρόγραμμα τους την Κυριακή της Αποκριάς είναι το εξής:

•  Το πρωί ντύνουν το Γενίτσαρο και μαζεύεται το μπουλούκι.
•  Πριν το μεσημέρι μαζεύονται στο Δημαρχείο για να πάρουν την άδεια του Δημάρχου και να χορέψουν στην πόλη.
• Χορεύουν στην πόλη
• Το απόγευμα έχουμε το βγάλσιμο του προσώπου(της μάσκας).

Η μάσκα του Γενίτσαρου την περίοδο αυτή της Αποκριάς στολίζει μπαλκόνια της Νάουσας. Χαρακτηριστικός είναι , επίσης, ο χαιρετισμός των Γενιτσάρων που είναι διαφορετικός από τη συνηθισμένη χειραψία καθώς αυτοί κρατούν σταθερό το χέρι τους και αναπηδούν με ολόκληρο το σώμα τους.Οι ρίζες του εθίμου εντοπίζονται στον 18ο αιώνα αλλά σε γιορτές της Αρχαίας Ελλάδας οι οποίες ήταν σχετικές με τον θεό Διόνυσο. 
Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα: http://genitsari-boules.gr/ 

                                                              Παπαδημητρίου Βιβή

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

      

Η Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής βρίσκεται στο χωριό Λουτρό, κοντά στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Όπως αναφέρει η χριστιανική παράδοση, τον 16^ο αιώνα η Αγία Κυριακή η Νέα η οποία θεωρείται ότι ήταν αδελφή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω ξεκίνησε από το χωριό Παλατίτσια, έφτασε στη συγκεκριμένη  περιοχή όπου και ασκήτεψε. Ύστερα από αιώνες βρέθηκε μέσα σε μια κουφάλα δένδρου   η θαυματουργή εικόνα της Αγίας Κυριακής και με πρωτοβουλία των κατοίκων της περιοχής στήθηκε μικρό ξύλινο ναΐδριο, όπου έγινε  ερημητήριο της μοναχής Κασσιανής για 30 περίπου χρόνια.  Το 1961 με βασιλικό διάταγμα οργανώθηκε ως Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή, όπου εγκαταβίωσαν αρχικά δύο μοναχές, εκτός από τη μοναχή Κασσιανή, η οποία μέχρι το τέλος της ζωής της ζούσε έγκλειστη στο κελί της.         

 Σήμερα στο μοναστήρι εγκαταβιούν η Ηγουμένη Φιλοθέη και ακόμα τρεις μοναχές. Με την συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας στη Μονή προστέθηκαν καινούρια κτίσματα και εγκαταστάσεις, αλλά και ξενώνες για τους προσκυνητές. Η θαυματουργή εικόνα της Αγίας Κυριακής την καθιστά ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα. Πανηγυρίζει  στις 7 Ιουλίου στη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής.

Επισκέψιμες ώρες: καθημερινά, έπειτα από συνεννόηση.

Διεύθυνση : Ι.Μ. Αγίας Κυριακής, Λουτρό Ημαθίας, Τ.Κ. 593 00, Αλεξάνδρεια

Τηλέφωνο : (+30)2333088350                                                                                                                                               

                                                                          Μαρία Φωτοπούλου

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου αποτελεί ένα από τα ιστορικότερα μοναστικά κέντρα της Μακεδονίας. H Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου προδρόμου Ημαθίας ή όπως είναι πιο γνωστή «Σκήτη Βέροιας»,ξεπροβάλλει μέσα από τους πρόποδες των Πιερίων, έχοντας ως θέα τον ποταμό Αλιάκμονα.  Ο βίος αρκετών Μεγάλων Αγίων της Ορθοδοξίας που μόνασαν εκεί δίνει αίγλη στη Μονή. Μερικοί από αυτούς:  Γρηγόριος Παλαμάς, ο Διονύσιος ο εν Ολύμπω,ο Θεωνάς, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, ο  Αθανάσιος Πάριος, ο Όσιος Αντώνιος (πολιούχος Βέροιας) και ο Όσιος Θεοφάνης  (πολιούχος   Νάουσας).                                               

Το 1822 το μοναστήρι πυρπολήθηκε από τους Τούρκους. Το μόνο κτίσμα που διασώθηκε είναι το παρεκκλήσιο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Αργότερα  και μέχρι το 1835 ανοικοδομήθηκαν τα καμμένα κτίρια. Η μονή ανακαινίστηκε  τα τελευταία χρόνια, ενώ σήμερα μονάζουν σε αυτήν 5 μοναχοί. Σώζονται πολλά ιερά λείψανα αγίων όπως: του Ιωάννου Προδρόμου (φάλαγγα από τα δάκτυλα της χειρός του), του Αγίου Κλήμεντος (η αγία κάρα του Αγίου) του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Τρύφωνος, της Αγίας Βαρβάρας, των Αγίων  Κοσμά και Δαμιανού, του  Αγίου Νικολάου, του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου,του  Αρτεμίου,του Λουκά του Αποστόλου κ.ά. Τέλος στη Σκήτη υπάρχει ένα παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου (του Τιμίου Προδρόμου) ενώ την Κυριακή  των Αγίων Πάντων εορτάζει όλους τους αγίους που εγκαταβίωσαν στη μονή.

       

Επισκέψιμες ώρες: Δευτέρα-Παρασκευή ( μετά τις 17:00 ) Υπόλοιπες μέρες ( από το πρωί μέχρι τις 14:00 και από τις 17:00 μέχρι τις 21:30) Εξομολόγηση: κάθε Πέμπτη.

Τηλέφωνο:  (+30) 2331772796  (Ώρες επικοινωνίας καθημερινά 12:00 έως 14:00, εκτός Κυριακής)

                                                    Μαρία Φωτοπούλου

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΝΑΟΥΣΑΣ

Το άλσος του Αγίου Νικολάου είναι από τα πιο φημισμένα αξιοθέατα της Νάουσας αλλά και ολόκληρου του Νομού Ημαθίας. Πρόκειται για μια καταπράσινη έκταση που περιλαμβάνει  ποικιλία δέντρων καθώς και ζώων. Το άλσος διασχίζει ο ποταμός Αράπιτσα. Η πρόσβαση είναι εύκολη αφού απέχει μόνο 2 χλμ από τη Νάουσα. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάζει το φυσικό τοπίο και να ακολουθήσει τα μονοπάτια του βουνού. Στον Άγιο Νικόλαο υπάρχουν, επίσης, ξενώνες, εστιατόρια, καφετέριες, αλλά και χώροι για να παίξουν τα μικρά παιδιά.

 Στο κέντρο του άλσους βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, η μνήμη του οποίου γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου. Ο ναός έχει κλασικό σχήμα όπως και τα περισσότερα εξωκλήσια. Αποτελείται από τον Νάρθηκα, τον κυρίως Ναό και το Ιερό βήμα που καταλήγει σε μια κόγχη.

Μια επιγραφή που υπάρχει στον Νάρθηκα μαρτυρεί πως υπήρχε παλαιότερος ναός από αυτόν, ο οποίος καταστράφηκε από το στρατό του Αλή Πασά το έτος 1701 και ξανακτίστηκε εκ βάθρων το 1912 μετά από πρωτοβουλία  του Χρ. Καρυδά και  με τη συνδρομή ευσεβών Ναουσαίων.

Η στέγη του Ναού έχει σχήμα ελλειψοειδούς καμπύλης. Όλες οι εικόνες του τέμπλου είναι έργα του μεγάλου Ναουσαίου καλλιτέχνη Χριστόδουλου Ματθαίου. Η εκκλησία λειτουργεί στις 6 Δεκεμβρίου καθώς και στις γιορτές της Αναλήψεως και της Αγίας Κυριακής. Εξαιτίας του πανέμορφου φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, η εκκλησία δέχεται πολλούς επισκέπτες εκδρομείς καθώς στον Ιερό Ναό τελούνται συχνά μυστήρια Γάμων και βαπτίσεων.

  

Τον Απρίλιο του 2009 μετά από μελέτη της Ναοδομίας και με την επίβλεψη του Προϊσταμένου του Ναού π. Νικολάου Παπαθεοδώρου αλλά και την βοήθεια του Εκκλησιαστικού συμβουλίου ανακαινίσθηκε εκ νέου ο Ναός. 

                                                                                                                                                                                    Παυλίδου Θένια

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΝΤΟΠΙΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ "ΤΟ ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ"

     

Ο Σύλλογος αυτός ιδρύθηκε το 1976. Έχει έδρα την Αλεξάνδρεια Ημαθίας και έχει εγγεγραμμένα πεντακόσια περίπου μέλη. Στους σκοπούς του συλλόγου, εκτός από την εκμάθηση των χορών της περιοχής συμπεριλαμβάνονται η καταγραφή, η διάδοση, η διατήρηση και η μετάδοση στις νέες γενιές της λαογραφικής παράδοσης της περιοχής. Ο λαογραφικός όμιλος διαθέτει τρία χορευτικά τμήματα , το παιδικό, των νέων και των ενηλίκων, που αριθμούν πάνω από εβδομήντα μέλη. Με τα χορευτικά του συγκροτήματα, ο σύλλογος συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις του Δήμου Αλεξάνδρειας αλλά και σε εκδηλώσεις άλλων περιοχών της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ναύπλιο, Ιωάννινα, Μεσολόγγι, Βόλο) αλλά και του εξωτερικού (Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, Κύπρος, Βουλγαρία, Βέλγιο, Ρουμανία). Ο Σύλλογος Ντόπιων Αλεξάνδρειας εκτός από την εκμάθηση των παραδοσιακών χορών,  έχει δημιουργήσει τμήματα εκμάθησης των παραδοσιακών οργάνων της περιοχής (ζουρνάς, νταούλι) προκειμένου να διατηρηθεί η λαϊκή μουσική παράδοση. Παράλληλα ο Σύλλογος κάθε χρόνο αναβιώνει ήθη και έθιμα όπως η γουρουνοχαρά, τα ρουγκάτσια όπου τα παιδιά ντυμένα με παραδοσιακές στολές γυρνάνε από χωριό σε χωριό, χορεύοντας για να μαζέψουν χρήματα και να βοηθήσουν εκκλησίες και χωριά.

   

Παράλληλα, στο ιδιόκτητο περιφραγμένο οικόπεδο έχει χτιστεί το "ΡΟΥΜΛΟΥΚΙΩΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙ" το οποίο προορίζεται για Μουσείο Παραδοσιακής Λαϊκής Τέχνης. Ήδη ο Όμιλος, με την προσφορά των μελών του αλλά και των άλλων κατοίκων της περιοχής  "Ρουμλουκίου", έχει συγκεντρώσει το απαιτούμενο παραδοσιακό υλικό σε είδη οικιακής χρήσης, λαϊκής τέχνης, λαϊκής παράδοσης καθώς και μηχανήματα και εργαλεία γεωργικής χρήσης που χρησιμοποιούνταν παλιότερα.

     Επισκέψεις στο χώρο γίνονται κατόπιν συνεννοήσεως.

Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ

Η Κυριώτισσα είναι μία γραφική διατηρητέα συνοικία της Βέροιας που βρίσκεται στο κέντρο της παλιάς πόλης. Η συνοικία έχει πολλές βυζαντινές εκκλησίες. Οι κατοικίες της περιοχής είναι πέτρινες, χτισμένες η μια δίπλα στην άλλη. Τα σπίτια ήταν διώροφα. Ο πρώτος όροφος περιλάμβανε αποθηκευτικούς χώρους ενώ στο δεύτερο όροφο υπήρχε η σάλα και το δωμάτιο υποδοχής.

     

Κάθε σπίτι έχει δυνατές,ξύλινες κολώνες διακοσμημένες συχνά με γεωμετρικά σχέδια. Η αυλή ήταν στρωμένη με άσπρα και μαύρα χαλίκια ενώ χωριζόταν από τα άλλα σπίτια με τοίχο στο οποίο σκαρφάλωνε αγιόκλημα και γιασεμί.Η εξωτερική πόρτα είναι ξύλινη και γερή. Σήμερα χάρη στις προσπάθειες και τις επεμβάσεις που έχουν γίνει διασώθηκαν αξιόλογα δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Ανάμεσα στα κτίρια που ξεχωρίζουν είναι και το Αρχοντικό Σαράφογλου το οποίο λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο.

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

   

Μία από τις ωραιότερες πλατείες της Βέροιας είναι η πλατείας της Ελιάς. Ο χώρος ήταν ανέκαθεν ένας τόπος εκδρομής, περιπάτου και διασκέδασης. Η πλατεία ονομάστηκε και το μπαλκόνι της Μακεδονίας καθώς από το σημείο εκείνο, μπορεί κανείς να δει όλο το μακεδονικό κάμπο ενώ σε μέρες καλοκαιρίες φαίνεται μέχρι και η πόλη της Θεσσαλονίκης.

Στην πλατεία λειτουργεί καφετέρια και εστιατόριο ενώ υπάρχει χώρος για να παίξουν τα μικρά παιδιά.
 Γύρω από την πλατεία υπάρχουν ζαχαροπλαστεία, καφετέριες που στεγάζονται σε πανέμορφα νεοκλασικά σπίτια, μεζεδοπωλεία,μπαράκια.

     

Στο χώρο της πλατείας φιλοξενούνται  διάφορες εκδηλώσεις του Δήμου Βέροιας. Υπάρχει, επίσης, ειδικός χώρος στάθμευσης τουριστικών λεωφορείων.  

Η ΠΑΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ

     Απέναντι από το διατηρητέο πλατάνι στην οδό Κεντρικής βρίσκεται η παλιά Μητρόπολη. Ιδρυτής της ήταν ο επίσκοπος Νικήτας και ήταν αφιερωμένη στον Απόστολο Παύλο.είναι τρίκλητη βασιλική ενώ οι αγιογραφίες της ήταν σπουδαίες. Το 1433 οι Τούρκοι  την  κατέλαβαν, σφαγίασαν τον Μητροπολίτη Αρσένιο ,σοβάτισαν τις αγιογραφίες και την μετέτρεψαν σε τζαμί. Ονομάστηκε Χιουνκιάρ τζαμί δηλαδή  τζαμί του νικητή. Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής χρησιμοποιήθηκε σαν στάβλος. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν τις αρχαιότητες που βρισκόταν εκεί. 

     

    Τα τελευταία χρόνια γίνονται έργα αναστήλωσης της παλιάς μητρόπολης.

ΟΘΩΜΑΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

Το τζαμί "Μεντρεσέ"

      Βρίσκεται  νοτιοδυτικά της πλατείας Ωρολογίου, πίσω από το Βήμα του Αποστόλου Παύλου,δίπλα στο 3ο και 14ο Δημοτικό σχολείο,  στην οδό Μάρκου Μπότσαρη. Το τέμενος κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα και λειτούργησε στους οθωμανικούς χρόνους ως τζαμί. Εκεί στο πλάι του τζαμιού υπήρχε και ιεροδιδασκαλείο το οποίο καταστράφηκε σε πυρκαγιά το 1922. Το 2009 έγινε ανάπλαση του μνημείου ,το οποίο ανήκει στην Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και λειτουργεί ως χώρος διαλέξεων.

Μπογιαλί Τζαμί

    Στην περιοχή της Κυριώτισσας στην οδό Φεραίου, στο νότιο τείχος της Βέροιας δέσποζε το τζαμί και ο μιναρές του Μπογιαλί. Τον ονόμαζαν Μπογιαλί επειδή ήταν μπογιατισμένος με κόκκινο και πράσινο χρώμα.Το Μπογιαλί Τζαμί αποτελούνταν από δύο χώρους, ο ένας ήταν για λατρεία και ο άλλος ήταν μια σχολική αίθουσα. 

Ορτά Τζαμί

    Το Ορτά τζαμί βρίσκεται στο κέντρο της πόλης στην οδό Κεντρικής. Είναι ένα μονόχρωμο κτίσμα με τρούλο. Ο τρούλος του ήταν σκεπασμένος με μολύβι ενώ στη βάση του τρούλου υπάρχει ένα μάρμαρο με τα αρχαία ελληνικά γράμματα ΚΙΚ. 

Δίδυμα Λουτρά του Σινάν του Αλατά

  Βρίσκονται στην οδό Κυριωτίσσης και Λουτρού. Είναι δυο ξεχωριστά κτίσματα ,ένα για άνδρες και ένα για γυναίκες. Το ανδρικό είναι πιο μεγάλο και πιο εντυπωσιακό ενώ φέρει και τοιχογραφίες με κυνήγι γεγονός που δε συναντιέται σε λουτρά. Κτίστηκαν πριν από το 1640. Μετά την αποχώρηση των Τούρκων, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, τα λουτρά είναι σε αχρηστία και έχουν πλέον λάβει αρχαιολογικό και μουσειακό χαρακτήρα, καθώς στεγάζουν κατά καιρούς διάφορες εκθέσεις.